W POGONI ZA ŁUKAMI - CZ. I

[PSW]

Artykuł opublikowany 27-08-2011, autor: @rapala

 

SONAR - jest to angielski skrót trzech wyrazów Sound Navigation Ranging. Technologia ta została stworzona podczas II wojny światowej dla celów militarnych - śledzenia łodzi podwodnych. Polskim odpowiednikiem tej nazwy jest ECHOSONDA.

 

...Składa się z nadajnika, przetwornika, odbiornika oraz wyświetlacza.
A oto jak echosonda lokalizuje dno albo rybę. Nadajnik emituje impuls elektryczny, który jest przetwarzany przez przetwornik w falę dźwiękową, która z kolei wysyłana jest w toń wody. Fala dźwiękowa uderza w obiekt i odbija się powracając do przetwornika, który z powrotem przekształca ją w impuls elektryczny. Odbiornik wzmacnia sygnał powrotny (echo) i wysyła go do wyświetlacza gdzie przedstawiany jest jako obraz...

 

Tak w wielkim skrócie na samym początku tego artykułu można napisać o zasadzie działania Sonaru albo jak kto woli Echosondy. Opis został zaczerpnięty z instrukcji obsługi echosondy FishMark 480.

 

Każdy kto podejmuje decyzję odnośnie zakupu echosondy, wcześniej czy później stanie przed dylematem wyboru określonego modelu. Na naszym rynku jest wiele firm produkujących różne modele tych urządzeń. Lowrance, Eagle, Humminbird czy Garmin to tylko niektóre z nich, oferujące nam swoje produkty. To czy będzie to sonar tej czy innej firmy nie ma znaczenia, ważne jest aby był to wybór przemyślany, oparty na doświadczeniach i opiniach ludzi, którzy mieli już do czynienia z tego typu urządzeniami. Wielogodzinne siedzenie przed ekranem komputera w poszukiwaniu wszelkich, dostępnych opinii na pewno nas nie ominie ale nie będzie to czas stracony. Już przez sam fakt szukania informacji na temat określonego modelu, nasz zasób wiedzy na temat tych urządzeń, zasady działania, możliwości wykorzystania itp., znacząco się powiększy co zaprocentuje trafnością podjętej decyzji.

 

Eagle Fish Mark 480

Może tak pokrótce przedstawię kilka aspektów, którymi kierowałem się przy wyborze modelu echosondy.
Możliwość wykorzystania. Przyjmując że swoje wędkowanie w całości poświęcam rzekom oraz zbiornikom śródlądowym, wszelkie modele dedykowane do wędkowania morskiego z góry mogłem odrzucić a także te, które w swojej specyfikacji mają możliwość na posługiwanie się mapami barometrycznymi. Mieszkam w rejonie polski w którym nie ma dużych zbiorników wodnych więc próżno szukać map z których miałbym możliwość korzystania. Także nie było istotne to czy echosonda ma wbudowany wewnętrzne urządzenie GPS, jakże teraz popularne, ponieważ posiadam model przenośny, który również wykorzystuję w wędkarstwie. W ten sposób wybór echosondy zawęziłem do modelów z średniej półki.

 

Producent oraz model. Nie jest żadną tajemnicą że swój wybór opierałem na doświadczeniach oraz wiedzy kolegów z którymi miałem okazję wędkować. Wszelkie informacje zaczerpnięte z stron internetowych są bardzo pomocne ale na pewno nie zastąpią wiedzy praktycznej a także osobistych spostrzeżeń tych, którzy od pewnego czasu mają do czynienia z tymi urządzeniami.

 

Walory użytkowe. Informacje na temat walorów użytkowych, bezawaryjności czy samej wytrzymałości echosondy są niezmiernie ważne. Urządzenia te bardzo często pracują w trudnych warunkach pogodowych narażone bezpośrednio na działanie takich czynników jak deszcz, promienie słoneczne czy niskie temperatury.
W końcu wybór padł na echosondę firmy Eagle FishMark 480. Z perspektywy kilku lat użytkowania tego modelu muszę powiedzieć że dokonałem trafnego wyboru, który spełnia moje założenia i dalszy opis będę opierał o ten właśnie model. Od razu chcę zaznaczyć że nie jestem żadnym ekspertem odnośnie tych urządzeń, sam jestem użytkownikiem od ok. 4 lat ale z perspektywy tego czasu oraz setek godzin poświęconych na pływanie z echosondą, mogę chociaż w minimalnym stopniu przybliżyć, subiektywną ocenę użytkownika jakim sam jestem.

 

Na początek kilka podstawowych, czysto technicznych informacji na temat tego urządzenia:
Ekran - Wysoko kontrastowy o przekątnej 12,7mm
Rozdzielczość- 480pixeli x 480pikseli,16 poziomów szarości
Częstotliwość- 200kHz
Moc sygnału- 1500 W peak-to-peak
Przetwornik- Wąskoprofilowy Skimmer 60°, z wbudowanym czujnikiem temperatury

 

Kilka najistotniejszych funkcji:
ASP - zaawansowany system obróbki sygnału
Grayline - twardość dna, opatentowany system oddzielający ryby od innych utworów dennych oraz samego dna
FishTrack - nad symbolem ryby pojawia się głębokość, na jakiej się ona znajduje
HyperScroll - funkcja stabilizująca obraz przy dużych prędkościach

 

W zależności od modelu echosondy przyjdzie nam się zmierzyć z kilkudziesięcioma jej funkcjami. Jedne są bardzo potrzebne drugie mniej a jeszcze inne zupełnie zbyteczne. Może tak pokrótce przedstawię podstawowe dane techniczne oraz opis funkcji z jakich najczęściej będziemy korzystać.

 

Ekran oraz rozdzielczość. Ważnym elementem jakim powinniśmy się kierować przy zakupie echosondy jest wielkość ekranu oraz jego rozdzielczość. To dzięki ekranowi możliwe jest przedstawienie sygnału elektrycznego oraz jego interpretacja w sposób dla nas zrozumiały (obraz). Im większa rozdzielczość ekranu tym więcej szczegółowych informacji jest w stanie do nas dotrzeć. Do tak istotnych należą: wielkość ryb, struktura oraz twardość dna, roślinność podwodna itp.

 

Częstotliwość. Każda echosonda emituje w kierunku dna fale ultradźwiękowe wyrażane w kilohercach (kHz). Najczęściej stosowaną wartością emitowanego sygnału w większość obecnie produkowanych sonarów to 50kHz albo 200kHz lub obie do wyboru. Częstotliwość 50kHz daje możliwość penetrowania głębszych wód o szerszym kącie ale przy jednoczesnej utracie dokładności do rozpoznawania różnych obiektów. Wiązka o częstotliwości 200kHz daje nam możliwość lepszej interpretacji tego co dzieje się pod wodą na głębokościach mniejszych, sięgających kilkudziesięciu metrów. Dla tego ten zakres częstotliwości jest najczęściej wykorzystywany przez wędkarzy.

 

Moc sygnału. Im większa moc (RMS) sygnału tym na większych głębokościach będzie mogła pracować nasza echosonda.

 

Echosonda FishMark 480 posiada wewnętrzną pamięć ustawień, dzięki czemu podczas regularnych wyjazdów na jedno łowisko nie będziemy musieli wprowadzać za każdym razem tych samych danych. Mamy do wyboru dwa rodzaje ustawień czyli ustawienia fabryczne (zaprogramowane) oraz manualne (ręczne) z których najczęściej będziemy korzystać. Jak już pisałem z większości funkcji będziemy korzystać rzadko a raz zapisane pozostaną niezmienne ale są także ustawienia z których korzystamy bardzo często takie jak czułość, kontrast, zakres głębokości czy ZIN (powiększenie). Ręczne ustawienie niektórych wartości pozwolą nam na uzyskanie dokładniejszego obrazu tego co dzieje się pod wodą a także na pełne wykorzystanie możliwości jakie oferuje na nasza echosonda.
Na początek zacznę o tego jakie wartości (nakładki) powinniśmy mieć wyświetlane na ekranie naszego sonaru. Do podstawowych należą: Głębokość, Temperatura Wody oraz Stopień naładowania akumulatora (opcjonalnie) i są nam w dużym stopniu pomocne podczas samego poszukiwania naszego łowiska. Następnie ustawiamy w jaki sposób na ekranie maja być wyświetlane ryby: czy w postaci ikon (opcjonalnie z podaną głębokością przebywania), czy też w postaci jakże niektórym znanych i pożądanych łuków.

 

 

 

Następnie przechodzimy do ustawienia czułości naszej echosondy. I tą czynność powinniśmy w zasadzie, przeprowadzać każdorazowo kiedy usiądziemy już wygodnie na ławeczce naszej łodzi czy pontonu. Warunki z jakimi przyjdzie nam się spotkać na naszych łowiskach a w szczególności przejrzystość wody są w wielu przypadkach odmienne. Dochodzi do tego sam aspekt "zanieczyszczenia" wody, chociażby po obfitych opadach czy okresowym zakwicie glonów. Zrezygnujmy z ustawień "Auto" a samą czułość wiązki ustawiajmy ręcznie. W ten sposób będziemy mieli możliwość odpowiedniego dobrania parametrów odczytu i dostosowaniu ich do aktualnie panujących warunków.

 

Funkcja Grayline (szara linia). Bardzo przydatna funkcja. Dzięki jej zastosowaniu mamy możliwość odczytu z dużą dozą prawdopodobieństwa z jaką strukturą dna mamy do czynienia oraz jego twardością. W skrócie można było by to określić w ten sposób: im szersza szara linia tym z twardszym podłożem mamy do czynienia. Twarde dno mocniej odbija sygnał,który w efekcie daje nam jasną "wstęgę" na ekranie naszego sonaru. Im dno będzie bardziej miękkie, tym samym, szara linia cieńsza albo zaobserwujemy całkowity jej brak. Sytuacja taka jest dobrze widoczna kiedy przepływamy na podwodną "górką". Wtedy z łatwością możemy zaobserwować jak zmienia się odczyt twardości dna na naszym wyświetlaczu echosondy. Wartość procentową tej funkcji możemy ustawić ręcznie i wybrać najbardziej korzystną w danych warunkach.

 

 

 

Do bardzo pożytecznych funkcji w jakie została wyposażona echosonda FishMark 480 należą również Split Zoom Sonar Chart czyli dzielony ekran. Prawa połowa ekranu pokazuje sytuację jaka dzieje się pod wodą od powierzchni do dna. Lewa strona to obraz powiększony. W lewym dolnym rogu widnieje zakres powiększenia ZOOM. Z tego zakresu możemy również korzystać bez uruchamiania wyżej wymienionej funkcji, wystarczy nacisnąć przycisk ZIN (w normalnym trybie pracy sonaru) aby uzyskać powiększenie tego co nas interesuje w danej chwili.

 

 

 

Nie sposób omówić w krótkim artykule wszystkich aspektów technicznych a także funkcji jakie daje nam do dyspozycji urządzenie jakim jest echosonda. Przedstawiłem tylko niewielką część tego z czym spotkamy się pierwszy raz włączając nasz sonar. Możliwości jakie daje nam dzisiejsza technika są nieograniczone. Ale kierując się wyborem echosondy nie popadajmy w skrajności. Nie kierujmy się maksymą że "Im droższe tym lepsze". Może i coś prawdy w tym jest tylko że do uprawiania naszego hobby jakim jest wędkarstwo a którym zajmujemy się amatorsko, maksyma ta będzie zbyteczna. Za każdą funkcję, którą można uznać za "bajer", na pewno przyjdzie nam zapłacić odpowiednią kwotę pieniędzy a z funkcji takich i tak prawdopodobnie nie będziemy korzystać podczas naszych połowów. Przy zakupie echosondy nie należy zapominać o dodatkowym wyposażeniu takim jak. uchwyt czujnika, pokrowiec czy akumulator. Są to dodatkowe koszty, które musimy uwzględnić, decydując się na zakup takiego urządzenia.

 

Echosonda - urządzenie,które pozwala oczami naszej wyobraźni, przenieść się w podwodny świat łowisk w których wędkujemy. Daje nam możliwość zobaczenia ukształtowania dna badanego obszaru, ryb tam przebywających oraz zrozumieć zależności jakie między nimi a miejscami ich przebywania występują. Nie możemy zapominać o tym że jest to tylko jedno z wielu pomocnych urządzeń jakie wykorzystujemy i na pewno nie zwalnia nas z procesu myślenia. Umiejętności obserwowania warunków jakie panują w łowisku, odpowiedni dobór przynęty oraz techniki połowu a także nasze, zdobyte doświadczenie wędkarskie, pozwolą nam na pełne wykorzystanie tego urządzenia.

 

Mam nadzieję że ta podstawowa garść informacji pozwoli Tym, którzy planują zakup echosondy na dokonanie właściwego wyboru, w pełni odpowiadającego ,preferowanej technice połowu. W drugiej części artykułu, postaram się przedstawić czysto praktyczne aspekty posługiwania się echosondą. A więc czas nad wodę....

cdn.

 

@rapala